Tematem czwartego spotkania z cyklu Minority Report, zorganizowanego 18 X 2018 r. wspólnie z Klubem „Pochwała inteligencji” Kamila Łysika, były kultura i tradycja mniejszości żydowskiej w Polsce. Opowiadał o nich naczelny rabin Polski Michael Schudrich. Rabin Schudrich urodził się w Nowym Jorku w 1955 roku, ale od roku 2000 przebywa w Polsce, pełniąc od 2004 r. funkcje naczelnego rabina. Spotkanie oraz towarzyszące mu wydarzenia – film, promocja książek, wystawa fotografii – pozwoliły spojrzeć na kwestię żydowską z trojakiej perspektywy: ogólnopolskiej, śląskiej oraz tarnogórskiej.
Perspektywę tarnogórską reprezentował film „Żydzi tarnogórscy. Historia i pamięć” Marka Panusia i Krzysztofa Stręciocha, pokazany po rozmowie z rabinem, oraz publikacje „Dzieje Żydów w Tarnowskich Górach” Marty Ochman i „Cmentarz żydowski w Tarnowskich Górach”. O renowacji tego cmentarza opowiadał tarnogórski społecznik Krzysztof Mazik.
Kontekst śląski przybliżyła wystawa fotograficzna „Blisko nas” Arkadiusza Ławrywiańca. Jej autor pokazuje na niej środowisko Żydów katowickich – ich życie i obrzędy.
Spojrzeniu uniwersalnemu i ogólnopolskiemu poświęcona była zasadnicza rozmowa z rabinem Schudrichem. Prowadzący ją Kamil Łysik pytał m.in. o to, co znaczy być Żydem w Polsce i na świecie (odpowiedź rabina: czytać Torę i przestrzegać jej przykazań oraz czynić dobro w imię Boga); czy wspólnota religijna jest zamknięta na nie-Żydów, co oznacza bycie narodem wybranym (odp.: obowiązek, a nie poczucie lepszości); ilu Żydów mieszka obecnie w Polsce (odp.: kilkadziesiąt tysięcy ujawnionych); czy polski antysemityzm jest na tle innych krajów krajów wyjątkowy (odp.: nie). Padły też pytania o sposób liczenia czasu, daty oraz o to, czy zakazy szabasu nie są zbyt krępujące. Rabin odpowiadał z humorem, ale i mądrze: – Spróbujcie państwo spędzić 24 godziny bez telefonu komórkowego, a zobaczycie, że świat dalej istnieje. W kontekst uniwersalny dobrze wpisała się książeczka Krzysztofa Stręciocha „Dom cioci Lusi”, która pokazuje holokaust w wersji dla najmłodszych.
Po zakończeniu spotkania kontynuowano rozmowy przy tradycyjnym żydowskim poczęstunku: chałce z dżemem i macy.
Zdjęcia: Magdalena Zaton (1-22, 24), Barbara Bereska (23)
