Przejażdżki u Hrabiego

Zapraszamy na przejażdżkę bryczką po parku i najbliższym sasiedztwie pałacu hrabiów Henckel von Donnersmarck w Nakle Śląskim, w którym zobaczymy miejsca związane z ich działalnością. Połączymy w ten sposób przyjemność spaceru z walorami edukacyjnymi i wyprawą w przeszłość.
Bryczek użyczy i przejażdżkę poprowadzi pan Szymon Banaś z Nakła Śląskiego.

TERMIN

22.09.2024 r. (niedziela)
godz. 15.00, 15.30, 16.00, 16.30, 17.00. 17.30

CENA

30 zł/os.

Rezerwacja miejsc – tel. +48 32 441 60 28 lub 505 802 207
Liczba miejc na jeden przejazd –5

TRASA

Trasa przejazdu odbywa się na osi południe – północ. Wyruszamy spod pałacu, kończymy trasę przy Mauzoleum Henckel von Donnersmarcków. Po zwiedzeniu Mauzoleum uczestnicy wracają pieszo do pałacu.

1. Pałac w Nakle Śląskim – start

Neogotycki pałac w Nakle Śląskim został wybudowany w 1858 r. przez Hugona I Henckel von Donnersmarcka i aż do stycznia 1945r. pozostawał w rękach tej rodziny. Początkowo zaprojektowany w stylu tudorowskim, został poważnie przebudowany pod koniec XIX w. przez Łazarza IV. Do dziś zachowało się wiele elementów oryginalnego wyposażenia, w tym niektóre posadzki, oryginalna stolarka oraz witraże w sieni, kominek, lampa, reprezentacyjna klatka schodowa z dębowymi schodami i poręczami, sejf, rozetowy sufit, dawna kaplica ze sklepieniem krzyżowym i oryginalnymi kratami.

2. Park

Park został zaprojektowany w stylu angielskim przez Petera Josepha Lenne, który pracował także dla świerklanieckiej linii Donnersmarcków. Dominowały w nim otwarte przestrzenie krajobrazowe ozdobione kompozycjami z drzew i krzewów pochodzenia krajowego i egzotycznego. Po wojnie założenie parkowe uległo zaniedbaniu, układ komunikacyjny zagęszczono, wolne przestrzenie wypełniono licznymi grupami drzew i krzewów, głównie gatunków rodzinnych, wzbogacone pojedynczymi gatunkami egzotycznymi. Obecnie w parku rosną m.in. następujące gatunki: buk, dąb, jesion, klon, jawor, lipa, kasztanowiec, wiąż, tulipanowiec i robinia. Niezwykłą atrakcją parku jest platan przewrócony wskutek burzy, który jednakże nie obumarł.

3. Aleja kasztanowa na ul. Morcinka na terenie Zespołu Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego

Dawna droga do przejażdżek konnych – były to specjalnie wytyczone alejki na terenie parku – obsadzona kasztanowcami w celu zapewnienia koniom cienia.

4. Dawny zakątek różany

W miejscu, w którym stoją dziś budynki szkolne, uprawiano róże, będące jedną ze specjalności ogrodnictwa Henckel von Donnersmarcków. Tu nakielscy hrabiowe bardzo chętnie prowadzili swoich gości.

5. Dawny wybieg dla koni

Rozległy teren boiska sportowego KS „Orzeł” w Nakle Śląskim to miejsce wybiegu koni ze stadniny nakielskich hrabiów, które trzymano w pobliskiej stajni. Przejazd odbywa się drogą wśród drzew sadzonych przez Henckel von Donnersmarcków, rosną tu m.in. takie gatunki, jak dąb, jawor, sosny czarne i wejmutka i jarząb szwedzki.

6. Teren po dawnej stajni przy ul. Powstańców

Spory zalesiony plac z trzema ceglanymi fragmentami ścian, będących pozostałościami po zabudowaniach stajni. Kompleks stajenny w Nakle Śląskim składał się z domu koniuszego (zachowany), ujeżdżalni, maneżu, stadniny oraz toru służącego do organizowania wyścigów oraz pastwisk.

Obiekty, w których hodowano konie, cechował wysoki poziom architektoniczny i estetyczny. Usytuowane były w miejscach, które umożliwiały dobrą komunikację między stadniną a pałacem, najczęściej w pobliżu rezydencji, jak to ma miejsce w Nakle Śląskim.

7. Aleja Lipowa (fragment)

Aleja wiedzie na Kowoliki, gdzie znajdował się szkoleniowy tor wyścigowy, oraz do założonego przez Donnersmarcków parku służącego do przejażdżek konnych i zaprzęgowych. Obsadzona jest liczącymi ponad sto lat lipami. Po obu stronach alei znajdują się związane z Hencklami zabytkowe obiekty.

8. Kompleks folwarczny (prawa strona)

Kompleks zabudowań składający się na folwark, w którym trzymano bydło, oraz (nieco dalej) spichlerze. Obecnie siedziba firmy Willi.

9. Kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa (1894) – bez zwiedzania

Architektoniczna perełka nie tylko Nakła Śląskiego, zaprojektowana przez wiedeńskiego architekta Hugo Heera. Kościół został ufundowany przez Łazarza IV. Wzniesiony jest na planie krzyża greckiego w stylu neoromańskim z elementami bizantyjskimi. Donnersmarckowie zadbali też o wysoki poziom wystroju świątyni. Nie dotrwały do naszych czasów ołtarze główny i boczny (zniszczone w latach 1974-75 przez ówczesnego proboszcza, odtworzone jednak dzięki staraniom obecnego proboszcza księdza Eugeniusza Billa), a także stacje Drogi Krzyżowej i dzwony. Oryginalne natomiast są witraże (w jednym z nich umieszczono informację o fundatorach), różne figury, a przede wszystkim obraz Madonny „Regina Pacis” z 1931 r. autorstwa niemieckiego benedyktyna Notkera Beckera, podarowany kościołowi przez Łazarza V.

10. Mauzoleum – zwiedzanie, koniec trasy

Zbudowano go w 1898 r. według projektu Hugo Heera. Ponad wejściem znajduje się kartusz herbowy Donnersmarcków. W krypcie pochowane są dwie pary hrabiowskie: Łazarz IV i Maria von Schweinitz und Krain oraz Edwin i Wilhelmina Kinsky von Wchinitz und Tettau. Szczęśliwie dla tu pochowanych hrabiów i hrabin nakielskie mauzoleum nie zostało nigdy splądrowane a ich zwłoki sprofanowane.