1 stycznia 2014 r. minął rok istnienia Centrum Kultury Śląskiej, które tak naprawdę zaczęło realizować swoje cele dopiero z chwilą podjęcia obowiązków przez dyrektora Stanisława Zająca. Dyrektor wraz z trójką pierwszych pracowników wprowadził się do pięknie odremontowanego, ale pustego pałacu Donnersmarcków w Nakle Śląskim 1 lutego i ten właśnie moment zapoczątkował mozolne, pełne trudu i wysiłku tworzenie instytucji stanowiącej obecnie – co możemy już chyba z dumą powiedzieć – bardzo ważny punkt na mapie regionu. 16 wystaw, nie licząc innych imprez kulturalno-edukacyjnych, to zdecydowanie więcej niż zakładaliśmy, zważywszy na ogrom prac organizacyjnych i raczej skromne środki.
Podsumowując mijający, 2013 rok, pozwoliliśmy sobie wysłać list do hrabiego Andrzeja Henckel von Donnersmarcka, w którym napisaliśmy m.in., że „jednym z ważniejszych punktów programu jest nawiązywanie do wielokulturowości Śląska i sięganie do jego bogatej tradycji i niezwykle obfitej oraz różnorodnej twórczości – także tej współczesnej. Znakomitym przykładem takiego łączenia kultur jest właśnie nasze Centrum, które realizuje swoje cele w pałacu zbudowanym przez niemiecki ród Henckel von Donnersmarck”.
Napisaliśmy także: „Nie spodziewał się hrabia Hugo I Henckel von Donnersmarck, że jego uroczy neogotycki pałac stanie się po półtorej wieku tak idealnym miejscem prezentacji sztuki, że tak wielu artystów poczyta sobie za zaszczyt wystawianie właśnie tutaj swojej twórczości. Sprawiają to nie tylko przestronne, dobrze zaprojektowane wnętrza, ale i pozytywna energia, która w bardzo zauważalny sposób emanuje z pięknie odrestaurowanych murów. Bo po latach zaniedbania, dzięki kompleksowemu remontowi, pałac w Nakle Śląskim odzyskał dawny blask.” Do listu dołączyliśmy oczywiście kalendarz „Twórcy kultury śląskiej”, który najlepiej oddaje osobliwą symbiozę pałacu i śląskiej kultury.
Odpowiedź hrabiego Andrzeja nadeszła w przededniu lutowej rocznicy działalności i stała się miłym akcentem dla skromnych obchodów 1 jubileuszu Centrum. Poruszony pozytywnymi przemianami w pałacu i naszą działalnością, napisał:
I fully appreciate and have a lot of respect for the huge work which has been done to restore and preserve the palace of Naklo. (…) Your efforts to revitalize the castle and keep it as a monument, moreover as a centre of Silesian culture is a chance to remember the Henckel von Donnersmarck family and its tremendous and positive contributions for Silesia and especially the Polish people.
I am sure you will find it enlightening to experience this rich history. As head of the Beuthen-line of the Henckel von Donnersmarck and on behalf of my whole family, I’d like to wish you all the necessary success for this demanding project. *
Dziękujemy hrabiemu Andrzejowi i mamy nadzieję, że przyjedzie kiedyś, aby naocznie przekonać się o nowej roli i świetności pałacu. Naszym marzeniem jest także to, aby znalazły się pieniądze na renowację elewacji pałacu, odrestaurowanie wieży i rewitalizację parku.
Stanisław Zając i pracownicy CKŚ
* W pełni doceniam i mam wiele szacunku dla wielkiej pracy, jaka została włożona w odrestaurowanie i utrzymanie pałacu w Nakle. Wasze wysiłki w odnowę pałacu i dbałość o niego jako o zabytek, co więcej, jako o centrum śląskiej kultury jest szansą na pamięć o rodzinie Henckel von Donnersmarck i jej ogromnych i pozytywnych zasługach dla Śląska, a zwłaszcza Polaków.
Jako głowa linii Beuthen i w imieniu całej mojej rodziny chciałbym życzyć wszystkim Państwu sukcesów niezbędnych dla wypełnienia tego ambitnego projektu.
(tłum. Renata Głuszek)