Wystawa czasowa 2022

Antoni Cygan „Pasja”

Patron Honorowy: Starosta Tarnogórski Krystyna Kosmala

Wystawa z cyklu Wiosenne ASPiracje

O WYSTAWIE

Na wystawie prezentowane są obrazy i szkice prof. Antoniego Cygana, w tym nie pokazywane wcześniej prace z cyklu “Droga krzyżowa”, przeznaczone dla kaplicy w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym. Prof. Cygan specjalizuje się w tematyce sakralnej, co w wywiadzie dla portalu kultura.wiara.pl uzasadnił w następujący sposób: Ważne jest to, co się chce przez swoją twórczość przekazać. Dla mnie Biblia jest źródłem prawd ponadczasowych, nieprzemijających. To opowieść o powstaniu, narodzinach, śmierci, to historia zbrodni, zdrady, nadziei, wybawienia, nienawiści, miłości. To dla mnie i nie tylko dla mnie, malarza, niekończąca się księga obrazów. Malarstwo sięgające do motywów religijnych mówi o sprawach, które nigdy nie tracą na aktualności, niezależnie od tego, w jakich czasach żyjemy i kto nasze obrazy ogląda. Ilustracyjność moich obrazów jest tylko formą, w którą ubieram idee, metaforę, tajemnice.

Rozmowa z prof. Antonim Cyganem była prezentowana w TVP Katowice „Pokój na poddaszu” w dn. 15 IV 2022 r. – obecnie jest dostępna w archiwum audycji TVP Katowice.

Twórczość malarską Antoniego Cygana cechuje znakomity warsztat, niezwykłe uwrażliwienie na wartości estetyczne i estyma dla tradycji kulturowej. Na jej szeroko rozumiany rezerwuar składa się z jednej strony dyskurs kultury judeochrześcijańskiej, z drugiej zaś dorobek sztuki barokowej, a także malarstwo dziewiętnastowiecznych Prerafaelitów i Nazareńczyków. Warto dodać, że zainteresowania te i inklinacje nie są reperkusją li tylko lektury i subiektywnych fascynacji, ale stanowią efekt głębokiego namysłu i przepracowania ich symbolicznych oraz archetypalnych treści. Antoni Cygan doskonale spełnia się zarówno w domenie kameralnych obrazów i przedstawień sztalugowych, jak i w monumentalnych realizacjach wykonywanych w architektonicznych przestrzeniach sakralnych. Jego dzieła, często tematyzujące wątki nowo- i starotestamentowe, podobnie jak obrazy inspirowane słynnym eposem Gabriela Garcii Márqueza „Sto lat samotności”, są najwyraźniej bardzo osobistą formą intymnego dialogu prowadzonego przez artystę z człowiekiem, jego pamięcią i duchowością. Jednocześnie jest to sztuka mająca na celu odnajdywanie i odczytywanie równoległych substancjonalnych światów w jednej esencji i w jednej materii. Trzeba też dodać, że równie istotny jest w tej twórczości wymiar aksjologiczny i odniesienie do sfery etyki. Stąd nie może dziwić, że konstrukcja świata przedstawionego tego malarstwa to w dużej mierze realia i sceny, na których dochodzi do dialogu i spotkania człowieka z człowiekiem w najzwyczajniejszym, także ekumenicznym sensie. Z tej perspektywy można domniemywać, że intencją malarza jest poszukiwanie oparcia w takim systemie oznaczania, który by mógł – jak to kiedyś trafnie napisał Mircea Eliade – „położyć kres napięciu spowodowanemu przez względność oraz trwodze wynikającej z dezorientacji”. Dlatego twórczość Antoniego Cygana osadza się także na nadziei i afirmuje przyszłość. /Roman Lewandowski/

ANTONI CYGAN

Urodzony w 1964 roku w Zabrzu. Studiował na Zamiejscowym Wydziale Grafiki w Katowicach Akademii Sztuk Pięknych im. Jana Matejki w Krakowie. Dyplom uzyskał w roku 1988 w Pracowni Projektowania Graficznego prof. Tomasza Jury oraz w Pracowni Malarstwa prof. Andrzeja S. Kowalskiego. Od roku 1992 pracuje w macierzystej Uczelni, obecnie prowadząc Pracownię Rysunku dla studentów lat II-V. W roku 2003 uzyskał stopień doktora habilitowanego, a w roku 2011 tytuł profesora. Wybrany Rektorem Uczelni na kadencję 2012-2016, oraz 2016-2020. Jest autorem kilkunastu wystaw indywidualnych, między innymi w Zabrzu, Katowicach, Gliwicach, Lyonie, Helsinkach, Londynie, Opawie. Brał udział w wielu wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Antoni Cygan zrealizował cztery cykle drogi krzyżowej w świątyniach w Zabrzu, Gliwicach, Licheniu oraz w japońskiej Suzuce. Zaprojektował między innymi wnętrza kościoła św. Pawła Apostoła w Zabrzu (2004–2015), kościoła św. Urbana w Paniówkach (2008–2010), kaplicy Domu Księży Emerytów w Katowicach (2009–2010), kaplicy w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym w Katowicach i zakrystii w katedrze Chrystusa Króla w Katowicach. Jest także autorem obrazów namalowanych dla kościołów: św. Krzyża w Gliwicach, św. Michała we Lwowie, św. Urbana w Paniówkach, św. Maksymiliana w Orzeszu, św. Pawła w Zabrzu, kaplicy w Wyższym Śląskim Seminarium Duchownym (stacje Drogi Krzyżowej prezentowane na wystawie przeznaczone są właśnie do tej kaplicy) oraz katowickiej Katedry.

Antoni Cygan w rozpietej marynarce z rękąma na biodrach.
Fot. Marek Wesołowski, cykl Twórcy Kultury Śląskiej, 2017