Wystawa “Incidental and Accidental. Między Przypadkiem a Determinacją” to wydarzenie w dziejach Centrum Kultury Śląskiej z pewnością wyjątkowe. Jednym z tego powodów jest to, że odbywa się tu pierwsze od 35 lat wspólne artystyczne przedsięwzięcie Leszka Szurkowskiego i Ryszarda Tabaki, członków działającego w latach 70. wrocławskiego Seminarium FOTO MEDIUM ART.
Długą i daleką odbyli ku temu drogę, licząc nie tylko dzielące ich lata i odmienne doświadczenia artystyczne, ale także dystans czysto fizyczny. Ryszard Tabaka przybył bowiem do pałacu w Nakle Śląskim z Australii, w której zamieszkał po wyjeździe z Polski w 1981 r., a Leszek Szurkowski prowadzi działalność zarówno w Polsce, jak i w Kanadzie. Nie byłoby jednak tego spotkania, gdyby nie Jacek Piechucki, kurator wystawy, który jako młody pracownik naukowy żywo interesował się poczynaniami członków Seminarium FOTO MEDIUM ART. Po zetknięciu się przed kilku laty ze współczesnymi dokonaniami Szurkowskiego i Tabaki, wpadł na pomysł zorganizowania wystawy konfrontującej ich drogi rozwoju po wyjeździe z kraju w roku 1981. (Szczegółową informację na ten temat kurator przedstawił we wprowadzeniu do wystawy, którą prezentujemy w opisie “Incidental and Accidental. Między Przypadkiem a Determinacją” w sekcji „Wystawy”.)
Na podjęcie decyzji o zorganizowaniu tej ekspozycji właśnie w Centrum wpłynęła nie tylko otwartość naszej instytucji na odważne przedsięwzięcia artystyczne, ale i przekonanie, że jest to miejsce doskonałe ze względu na przestrzeń. Profesjonalizm działania pracowników Centrum – i jego współpracowników, do których należy zaliczyć przede wszystkim budowniczych scenografii Mariusza Paluchiewicza oraz Krzysztofa Głucha – został zresztą bardzo mocno podkreślony w czasie wernisażu także przez Szurkowskiego i Tabakę. A było co przy tej wystawie budować, ponieważ ma ona charakter multimedialny i posiada specjalne boksy przeznaczone na tego typu ekspozycję.
I to jest właśnie kolejny aspekt wyjątkowości tego przedsięwzięcia. Każdy ze stałych bywalców „Cekusiowych” imprez, kto przekroczył 23 stycznia 2016 r. progi pałacu w Nakle Śląskim (a dotyczy to także tych, którzy dopiero pojawią się na tej wystawie), musiał mocno odczuć różnicę między początkami Centrum (malarstwo intuicyjne, wystawa etnograficzna), a tym, co dzieje się w chwili obecnej. I choć pewnie charakter wystaw pozostanie zróżnicowany, ekspozycja Szurkowskiego i Tabaki, zilustrowana specjalnie dla niej spreparowaną, nie należącą raczej do „łatwych, lekkich i przyjemnych” muzyką Australijczyka Lawrence’a Englisha, wprowadziła pałac w Nakle Śląskim na nowe tory. Z głęboką zadumą spoglądał zatem na Tabaki „Incidental Landscape“ i Szurkowskiego „Accidental Street Graphics“ Edward Inglot, którego uduchowione malarstwo należy już do całkiem innego świata i innej estetyki…
Omówienie wystawy i jej kompozycji znajduje się we wspomnianym wyżej wprowadzeniu Jacka Piechuckiego, które było najbardziej merytoryczne z mów wygłoszonych w czasie oficjalnej części otwarcia. Leszek Szurkowski i Ryszard Tabaka ograniczyli się do podziękowań dla dyrektora Centrum Stanisława Zająca i wszystkich osób pracujących przy wystawie, a także dla swoich przyjaciół (Szurkowski wymienił tu nazwisko Janusza Nowackiego, obecnego na wernisażu nestora polskiej fotografii oraz nauczyciela kilku pokoleń artystów). Swoją „listę wdzięczności“ przedstawił dyrektor Zając. Znalazły się na niej następujące instytucje:
O&S Computersoft z Radzionkowa – za wsparcie finansowe (sponsor strategiczny)
Hotel „Opera“ w Tarnowskich Górach – za catering oraz zapewnienie noclegów
Ambasador Kanady pan Stephen de Boer – za Patronat Honorowy i wsparcie wernisażu kanadyjskim winem
Ambasada Australii – za wsparcie wernisażu winem australijskim
TVP Kultura, Radio Katowice, Dziennik Zachodni / Nasze Miasto, Gwarek, Miastomania – za patronat medialny
To był wyjątkowy wieczór także i za sprawą uświetniającego go koncertu znakomitego Kwartetu Śląskiego – zespołu muzycznego z najwyższej półki (także światowej). Była to przyczyna, dla której wstęp na wernisaż był płatny, gdyż tej muzyki i tego wykonania należy słuchać w odpowiednich warunkach, w absolutnej ciszy i skupieniu, aby móc w pełni skoncentrować się na każdym dźwięku i każdym mistrzowskim pociągnięciu smyczka. Artyści wykonali „4 tango“ Astora Piazzolli, IV Kwartet Smyczkowy „Tarnogórski“ Aleksandra Lasonia oraz III Kwartet Krzysztofa Pendereckiego.
Bardzo długo potem przechadzali się jeszcze po salach wystawowych goście wernisażu (wśród nich wspomniany Janusz Nowacki, prof. Jakub Byrczek – właściciel Galerii „Pusta” oraz dr Adam Sobota, historyk i krytyk sztuki), kontemplując sztukę Tabaki i Szurkowskiego, prezentowaną nie tylko w postaci wielkoformatowych obrazów, ale i na filmie, i w formie intrygującego, wielotomowego zapisu cyfrowego na papierze w przypadku jednej z prac z cyklu „Incidental Landscape“ (jedna fotografia to 10 tomów książek, każda liczącą 256 stron, w sumie 27 milionów znaków!). Spotkania twórcze oraz towarzyskie umilił poczęstunek oraz lampka, a raczej lampki wina, warto było bowiem skorzystać z okazji i porównać trunki z Australii i Kanady, które dysponują tak odmiennymi warunkami geograficzno-klimatycznymi. Tym samym swoisty „pojedynek“ na sztukę i wpływy kulturowe przeniósł się i na tę bardziej przyziemną płaszczyznę (za co ambasadom serdecznie dziękujemy).
„Incidental and Accidental. Między Przypadkiem a Determinacją” może poszczycić się także własnym katalogiem. Zaprojektował go, w bardzo oryginalny sposób, Leszek Szurkowski, który jest twórcą grafiki wszystkich materiałów promocyjnych.
Wystawa potrwa do końca marca.
http://incidentalandaccidental.com/index.html