Wystawa czasowa 2017

Obrazy mitologizujące

Istota mitologizacji w obrazach Tadeusza Rusa polega na reinterpretacji wybranych wątków biblijnych, oraz tych fragmentów różnych kultur i religii przedchrześcijańskich, które koncentrują się wokół powracających i stale obecnych wartości. Jest to główna płaszczyzna dialogu z obrazami, która stwarza możliwość zaistnienia wspólnoty pomiędzy wyobraźnią autora obrazów i odbiorcy.
Pojawienie się wspólnej przestrzeni symbolicznej marginalizuje różne zewnętrzne, czyli błahe okoliczności, na rzecz porozumienia. Niweluje jakiekolwiek porównania namalowanych motywów z realnością, oraz odrzuca przypadkowość estetycznej przyjemności. Jedynie w tej przestrzeni „…mówią obrazy, ponieważ poza nią tylko wyglądają”. Istotne są tu dwie kwestie wewnętrznego monologu odbiorcy z obrazami: temat Nocy i Księgi.

Noc – pojawia się w europejskiej tradycji malarstwa luministycznego w końcu XVI wieku. W tym okresie „teologii ciemności” nabiera znaczenia termin nigredo, odnoszący się do pierwotnego czasu, zaćmienia słońca i rozkładu, bo nigror to czarność. Wielu ówczesnych malarzy, mających kontakt z alchemią, sądziło, że wszystkie kolory są efektem połączenia w różnych proporcjach
czerni i bieli /światła i ciemności/. W tej sytuacji powszechna stała się opinia o czarnej barwie jako najważniejszym z kolorów, a pittura tenebrosa Caravaggia swym zasięgiem ogarnęła całą kulturalną Europę. Cykle Tadeusza Rusa „Historia Nocy” i „Nocna Wędrówka Słońca” nawiązują do wspomnianego ciemnego stylu. Przy czym pierwszy z nich zainspirowany jest wierszem Jorge
Louis Borgesa o tym samym tytule, a drugi swoją nazwę zawdzięcza C. G. Jungowi.

Księga – „To najwyższy mentalny autorytet. Nauczyciel wartościowania świata. Generator idei, która warunkuje i uzasadnia wszelki wybór treści i godnych jej form. Księga nie jest cytowaniem, lecz życiodajną niwą twórczej wyobraźni.

  • Ewangelia, dla średniowiecza.
  • Platon, dla renesansu.
  • Szekspir, dla romantyków.
  • Freud, dla surrealistów.
  • Gazeta, dla pop kultury.
    Tytuły w obrazach Tadeusza Rusa często odnoszą się do inspiracji literackiej, której fragmenty zebrane są w cykle o wyraźnym obszarze mitycznym.” Anna Keyha Oto kilka przykładów tytułów prac:
    „Księga piasku”, „Zaczytanie”, „Kraina czystego rozumu”, „Alef”, „Źródło i Księga”, „Pismo nieba”, „Śniadanie na trawie i książki”, „Księga sfer”, „Borges Land – kraina snu i księgi”.

W obrazach występują zaproszeni goście:

  • prehistoryczny tancerz w zwierzęcej masce,
  • pieta Michała Anioła,
  • stary faun Jacka Malczewskiego.

Prof. Rus zajmuje się malarstwem, rysunkiem i teorią kultury. W 2010 roku opublikował zbiór esejów „Malować wzrokiem”, omawiający złożoną problematykę sztuki współczesnej. Jest redaktorem serii „Sztuka i Dydaktyka” i kuratorem galerii „bez profilu” w Centrum Konferencyjnym w Cieszynie. Brał udział w około 30 wystawach w kraju i za granicą m.in. w Belgii, Niemczech i w Czechach. Zajmuje się również teorią sztuki prowadząc wykłady z zakresu formy i wyobraźni plastycznej. W swoich obrazach odwołuje się do wielkich osiągnięć literatury światowej, refleksji filozoficznych, do wydarzeń biblijnych i do znaczących dla niego malarzy, czy też wreszcie do własnych doświadczeń życiowych, nierzadko związanych z kontekstem politycznym.
Prof. Tadeusz Rus Studiował na Wydziale Artystycznym Uniwersytetu Śląskiego w Cieszynie w pracowni prof. Norberta Witka, oraz na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w pracowni prof. Janusza Kaczmarskiego. Od 1979 roku nieprzerwanie pracuje w Katedrze Malarstwa Instytutu Sztuki w Cieszynie.

Spotkanie z profesorem Tadeuszem Rusem odbędzie się 13 października 2017 r. o godz. 19.00 w ramach finisażu.